Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/743
Θέση:Ιερός Ναός Αγίου Βασιλείου Μόριας Λέσβου
Κατηγορία:Έργο Πλαστικής
Είδος:Εικονοστάσιο
Χρονολόγηση:1781
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Ξυλόγλυπτο τέμπλο Ι. Ν. Αγ. Βασιλείου Μόριας Λέσβου. Το τέμπλο του ναού είναι προϊόν άριστης ξυλογλυπτικής τέχνης. Είναι της ίδιας εποχής και τεχνοτροπίας, όπως τα περίφημα τέμπλα των Ι. Ναών της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (αρ. 18) και του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου στο Μεγαλοχώρι Πλωμαρίου και του Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής Μεσαγρού Γέρας και πολύ πιθανόν να προέρχεται από τον ίδιο τεχνίτη, τον "Μάστορα Σταύρο" από τη Χίο. Κατασκευάσθηκε κατά το έτος 1781 και στοίχησε 1693 γρόσια, όπως διαπιστώνεται από το σχετικό βιβλίο του ταμείου, που άρχιζε από το 1777 (βλέπει περιοδικό "Πιττακός" Μυτιλήνης 1877, σ. 342). Ο διαπρεπής καθηγητής χριστιανικής αρχαιολογίας Κ. Καλοκύρης που ήρθε στη Μυτιλήνη το 1962 και επισκευάστηκε το ναό του Αγ. Βασιλείου Μόριας γράφει μεταξύ άλλων τα εξής για το τέμπλο: "Μνημονεύομεν ενταύθα, εκ των πολλών τέμπλων των λεσβιακών ναών , το του αγ. Προκοπίου εν Ιππείω το του Αγ. Βασιλείου εν Μαναταμάδω, του καθολικού της Μονής Λειμώνος, του αγ. Κωνσταντίνου εν Συκούντα, του αγ. Βασιλείου εις Μόριαν, της Μητροπόλεως και του αγ. Συμεών εν Μυτιλήνη. Τα τέμπλα αυτά σχηματίζουν βαρύτατους θριγκούς βαίνοντας επί διπλών και τριπλών σειρών κιλλιβάντων και διαμορφώνονται με έξεργα διαπλασμένα, ή ελεύθερα προς το βάθος, φύλλα και ρόδα, καρδιόσχημους ή ελλειψοειδείς θυρεούς μεταξύ φυλλωμάτων, ή σχηματοποιημένα αγγεία , φρουτοδόχες φιάλες, ή κάλαθους κάτω από τόξα, των οποίων τα κενά γεμίζουν πάλι με καυλούς φυλλοφόρους. Συνήθως εικονίδια των 12 Αποστόλων ποικίλλον τα κατάφορτα γείσα, ενώ πριν από την επίστεψη με δράκοντες εκατέρωθεν του σταυρωμένου, μεσολαβεί το δωδεκάορτο, σχεδόν πάντοτε στην ανεπτυγμένη του μορφή. Οι κιλλίβαντες, σε όλο ή κατά το άνω ήμισυ, αποδίδουν γυναικείες μορφές ή αγγέλους, οι δε κίονες, στρεπτοί ή μη, που διαιρούν όλο το εικονοστάσιο εις επί μέρους τμήματα, υπενθυμίζουν, με τους περιβαλλόμενους αυτούς ανθηφόρους κλάδους, τις ελικοειδείς ανθοφόρες γιρλάντες όπως τα παλιά πρότυπα, αυτές που τόσο αγάπησε και μιμήθηκε στην διακοσμητική της η Αναγέννηση". Στο εορτολόγιο του τέμπλου της Μόριας υπάρχουν 33 εικόνες.