Κωδικός:Κ/ΜΒΠ/54/999
Θέση:Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικόνα
Χρονολόγηση:11ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Φθαρμένο
Περιγραφή:Χάλκινο εικονίδιο του αγίου Νικολάου. 11ος αιώνας. Ύψ. 11 εκ., πλ. 9 εκ. Προέλευση: άγνωστη. Στο κέντρο εικονίζεται ο άγιος ολόσωμος, όρθιος και μετωπικός, με το δεξί να ευλογεί και με το αριστερό να κρατάει κλειστό Ευαγγέλιο. Δεξιά και αριστερά της κεφαλής του εικονίζονται σε προτομή, σε πλάγια στάση, ο Χριστός και η Παναγία να του προσφέρουν το Ευαγγέλιο και το ωμοφόριο, όπως γνωρίζουμε από ανάλογες απεικονίσεις του αγίου. Στα πόδια του εικονίζεται γονυπετής ο αφιερωτής ή κάτοχος του εικονιδίου. Την εικόνα περιβάλλει πλαίσιο, στο οποίο απεικονίζονται άγιοι μέσα σε μετάλλια. Σύμφωνα με τις επιγραφές που τους συνοδεύουν, επάνω εικονίζονται οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, στα πλάγια οι πατέρες της Εκκλησίας Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Βασίλειος, Ιωάννης ο Θεολόγος και Γρηγόριος και κάτω οι ιαματικοί άγιοι Κοσμάς, Παντελεήμων και Δαμιανός. Το θέμα του κεντρικού μεταλλίου στο επάνω τμήμα του πλαισίου έχει φθαρεί. Το μέγεθος της εικόνας, το υλικό κατασκευής της και ο τρόπος διακόσμησης της παραπέμπουν στη μίμηση ανάλογων περίτεχνων και δαπανηρών ψηφιδωτών ή από πολύτιμο μέταλλο εικόνων, που προορίζονταν ως αφιερώματα ή ως αντικείμενα ιδιωτικής λατρείας. Η οπή ανάρτησης στο άνω μέρος του εικονιδίου δεν αποκλείει το γεγονός ότι αυτό αποτελούσε αφιέρωμα του προσκυνητή-δωρητή σε αντίστοιχη εικόνα ή ναό του παριστανόμενου αγίου, τη χάρη του οποίου είτε δέχτηκε είτε επικαλέστηκε.