Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/63
Θέση:Παλαιός Ναός Θεράποντα Μυτιλήνης
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Βημόθυρο
Υποδιαίρεση:Βημόθυρο Εικονοστασίου Αγίου Βήματος
Χρονολόγηση:17ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Ξυλόγλυπτα βημόθυρα. 17ος αιώνας. Διαστάσεις: Ύψος 143 εκ., πλάτος 33 εκ. το κάθε φύλλο. Αποτελούνται από δύο φύλλα που ενούμενα δημιουργούν ένα σύνολο στο οποίο εναλλάσσονται αρμονικά και ισόρροπα ξυλόγλυπτες και ζωγραφισμένες επιφάνειες. Τα βημόθυρα διαιρούνται σε τρεις οριζόντιες ζώνες. Η κάτω ζώνη, που είναι πιο πλατιά από τις άλλες, αποτελείται από δύο μεγάλα, ανά ένα στο κάθε φύλλο, όμοια αψιδώματα, που δημιουργούνται από τέσσερις στριφτούς ξυλόγλυπτους κίονες στους οποίους πατούν ανάλογα τόξα. Μέσα στα αψιδώματα αυτά που έχουν πράσινο έδαφος και χρυσό κάμπο εικονίζονται ολόσωμοι, μετωπικοί κατά ζεύγη, από τα αριστερά οι Ιεράρχες άγιος Βασίλειος και Γρηγόριος ο Θεολόγος στο πρώτο, και Ιωάννης ο Χρυσόστομος και Νικόλαος στο δεύτερο. Φορούν τις αρχιερατικές τους στολές και κρατούν στο αριστερό τους χέρι κλειστά βιβλία, ενώ με το δεξιό υψωμένο στο στήθος ευλογούν. Η μεσαία ζώνη, που είναι πιο στενή από την κάτω, χωρίζεται με έξι όμοιους κίονες, στους οποίους πατούν όμοια τόξα, σε τέσσερα μικρότερα αψιδώματα, ανά δύο στο κάθε φύλλο. Σ' αυτά εικονίζονται από αριστερά οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος σε στροφή τριών τετάρτων δεξιά και αριστερά, αντίστοιχα, και ο Ιάκωβος(;) και η Αγία Παρασκευή μετωπικά. Οι απόστολοι φορούν χιτώνα και ιμάτιο ενώ η αγία Παρασκευή φορεί μακρύ χιτώνα και μαφόριο. Κρατούν ο απόστολος Πέτρος ημιάνοιχτο ειλητό και ο Απ. Παύλος κλειστό βιβλίο. Ο Απ. Ιάκωβος και η αγία Παρασκευή έχουν και τα δύο χέρια υψωμένα στο στήθος σε στάση δέησης. Στην απάνω ζώνη μέσα σε δύο μικρότερες επιφάνειες, που σχηματίζονται με τον ίδιο τρόπο, ανά μία στο κάθε φύλλο, εικονίζονται αριστερά ο αρχάγγελος Γαβριήλ και δεξιά η Παναγιά στη σύνθεση του Ευαγγελισμού. Είναι γυρισμένοι σε στροφή τριών τετάρτων δεξιά και αριστερά, αντίστοιχα και φορούν τα παραδοσιακά τους ενδύματα. Όλες οι μη ζωγραφισμένες επιφάνειες των βημοθύρων καλύπτονται από φύλλα άκανθας που έχουν σκαλιστεί σε χαμηλό ανάγλυφο. Στο επάνω μέρος τα βημόθυρα απολήγουν σε καμπυλωτή επίστεψη από όρθια σκαλιστά φύλλα άκανθας. Τέλος ο κεντρικός στριφτός ξυλόγλυπτος κίονας, που καλύπτει την ένωση των δύο φύλλων του βημοθύρου, απολήγει σε ξυλόγλυπτη ανθεμωτή στέψη, στην οποία εικονίζεται η κεφαλή του Χριστού πλαισιωμένη από χρυσό φωτοστέφανο. Η τεχνική της ξυλογλυπτικής εργασίας, που δεν έχει ξεφύγει από το λιθανάγλυφο, και τα χαρακτηριστικά των ζωγραφισμένων μορφών οδηγούν στον 17ο αιώνα. Προέλευση: Παλαιός Ναός Θεράποντα Μυτιλήνης.