Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/51
Θέση:Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Παμφίλων
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικόνα
Υποδιαίρεση:Εικόνα Φορητή
Χρονολόγηση:18ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Φορητή εικόνα. Η Γέννηση του Χριστού. 18ος αιώνας. Διαστάσεις: Ύψος 36 εκ., πλάτος 21,5 εκ., πάχος 2 εκ. Μπροστά από τη σπηλιά του κωνικού βουνού η Θεοτόκος, γυρισμένη προς τα δεξιά, δέεται γονατιστή με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος σε θέση υποταγής και αποδοχής των τελουμένων. Φορεί τη συνηθισμένη στολή της και διακρίνεται από όλα τα άλλα πρόσωπα της εικόνας για το μέγεθος της και για την κεντρική θέση που κατέχει στην παράσταση. Στο βάθος της σπηλιάς μέσα σε φάτνη αναπαύεται φασκιωμένος ο Χριστός και ζεσταίνεται από το βόδι και τον όνο που στέκονται από πάνω του. Πάνω από τη σπηλιά έχει σταματήσει ο αστέρας που πέφτει από τον ουρανό, που δηλώνεται στην απάνω πλευρά της εικόνας με γκριζογάλανο ακτινωτό ημικύκλιο. Στην κάτω αριστερή γωνία της εικόνας κάθεται σκεπτικός και αμήχανος ο Ιωσήφ. Είναι ο προστάτης της αγίας οικογένειας και όχι πατέρας του παιδιού, γι' αυτό και ζωγραφίζεται μακριά από το παιδί και τη μητέρα. Μπροστά του στέκεται με μορφή ηλικιωμένου και κυρτωμένου ποιμένα ο σατανάς, που προσπαθεί να ενσπείρει στην ψυχή του δίκαιου Ιωσήφ την αμφιβολία για την "υπέρ λόγον ή νούν" γέννηση του Χριστού. Στην άλλη δεξιά κάτω γωνία της εικόνας εικονίζεται το λουτρό του Χριστού. Δύο γυναίκες με φορέματα σε ανοιχτούς χρωματικούς τόνους ετοιμάζουν το λουτρό του Θείου βρέφους. Η μια καθισμένη κρατεί με το αριστερό χέρι της γυμνό το βρέφος στην αγκαλιά της και δοκιμάζει με το δεξί τη θερμότητα του νερού, που η άλλη γυναίκα όρθια χύνει με κανάτα στην κολυμπήθρα. Στην αριστερή πλευρά στα πλάγια του ίδιου επιπέδου που είναι ζωγραφισμένη η Παναγία εμφανίζονται καβαλάρηδες οι τρεις μάγοι που δείχνουν ψηλά απ' όπου πέφτει το αστέρι και απ' όπου μέσα σε σύννεφα προβάλουν τρεις χρυσοστόλιστοι άγγελοι. Στην απέναντι πλευρά ένας τέταρτος άγγελος ντυμένος με κόκκινο ιμάτιο πετά και ευαγγελίζεται έναν από τους ποιμένες που με την χαρακτηριστική στολή, το καπέλο και το ραβδί του στέκεται χαμηλότερα και ακούει το χαρμόσυνο άγγελμα της γέννησης του Χριστού. Λίγο πιο κάτω σε χαμηλότερο επίπεδο άλλος βοσκός καθιστός πιάνει με το ποιμενικό ραβδί του το αρνί που ξέκοψε από το κοπάδι που βοσκεί πιο κάτω στην πλαγιά. Το τοπίο, παρόλο ότι φυτρώνουν σε αυτό αραιά λίγα πράσινα φυτά, δείχνει την ξηρασία και τη γυμνότητά του. Στην απάνω στενή πλευρά της εικόνας, λίγο πιο κάτω από το πλαίσιό της, που δηλώνεται με παχιά κόκκινη γραμμή, υπάρχει κόκκινη μεγαλογράμματη επιγραφή που δηλώνει το θέμα της εικόνας "Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ". Η ζωγραφική απόδοση του θέματος, τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά και το πλάσιμο των μορφών, η διαμόρφωση του τοπίου και τα λαμπερά ανοιχτά χρώματα οδηγούν στη χρονολόγηση της εικόνας στο 18ο αιώνα. Προέλευση: Ιερ. Ναός Αγ. Βαρβάρας Παμφίλων.