Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/69
Θέση:Εξωκκλήσι Ταξιαρχών Κάτω Τρίτους
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικονοστάσιο
Υποδιαίρεση:Εικόνες Δεήσεως
Χρονολόγηση:16ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Τμήμα
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Η Μεγάλη Δέηση. 16ος αιώνας. Κομμάτι από ξυλόγλυπτο τέμπλο. Ύψος 61 εκ., πλάτος 232 εκ., πάχος 2,5 εκ. Στο ξυλόγλυπτο κομμάτι, που προέρχεται από τέμπλο βυζαντινού ναϊδίου, εικονίζεται η Μεγάλη Δέηση. Κεντρική μορφή της παράστασης είναι ο Χριστός, που πλαισιώνεται αριστερά από την Παναγία και τους έξι αποστόλους και δεξιά από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και τους υπόλοιπους έξι αποστόλους. Όλες οι μορφές εικονίζονται σε προτομή μέσα σε δεκαπέντε ωραία αψιδώματα, που σχηματίζονται από στριφτούς ξυλόγλυπτους κίονες που συνδέονται με ανάλογα τόξα. Ο Χριστός εικονίζεται μετωπικός στον τύπο του Παντοκράτορα. Κρατά στο αριστερό χέρι του κλειστό βιβλίο και το δεξιό υψωμένο στο στήθος ευλογεί. Η Παναγία σε στροφή δεξιά προς το Χριστό έχει τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος της σε θέση δέησης. Σε στροφή αριστερά προς το Χριστό βρίσκεται και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος που έχει ανυψωμένα τα χέρια του στο στήθος σε στάση επίσης δέησης. Στραμμένοι στο Χριστό είναι επίσης και όλοι οι απόστολοι, που κρατούν οι τρεις μετά την Παναγία, Πέτρος, Ματθαίος και Λουκάς και οι άλλοι τρεις μετά τον Πρόδρομο, Παύλος, Ιωάννης και Μάρκος κλειστά βιβλία και ημιάνοιχτα ειλητάρια, ενώ οι υπόλοιποι τρεις από την αριστερή πλευρά, Σίμων, Βαρθολομαίος και Θωμάς και οι άλλοι τρεις από τη δεξιά πλευρά, Ανδρέας, Ιάκωβος και Φίλιππος κρατούν κλειστά ειλητάρια. Η σύνθεση πλαισιώνεται στην απάνω πλευρά από την άμπελο, σκαλισμένη σε χαμηλό ανάγλυφο, που επιστέφεται στην απάνω πλευρά από γείσο, σκαλισμένο σε φύλλα άκανθας. Παρόλο ότι οι μορφές στην παράσταση παρατίθενται η μία δίπλα στην άλλη και με τους στριφτούς κίονες που μεσολαβούν μεταξύ τους απομονώνονται, εν τούτοις η σύνθεση, με κέντρο το Χριστό, βρίσκεται σε ιεροπρεπή αρμονία και ισορροπία, που επιτυγχάνεται με την στροφή και την κλίση των σωμάτων και των κεφαλιών όλων των μορφών, με το βλέμμα τους, με τις χειρονομίες και τα αντικείμενα που κρατούν ακόμα δε και με τους χρωματισμούς και τις πτυχώσεις των ενδυμάτων τους. Το στήσιμο των μορφών, τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τους, το πλάσιμο των προσώπων και η πτυχολογία, καθώς και η τεχνική εκτέλεση του ξυλόγλυπτου οδηγούν στο 16ο αιώνα. Προέλευση: Εξωκκλήσιο Ταξιαρχών Κάτω Τρίτους.