Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/4
Θέση:Ιερός Ναός Αγίων Θεοδώρων Μυτιλήνης
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικόνα
Υποδιαίρεση:Εικόνα Φορητή
Χρονολόγηση:β' τέταρτο 15ου αιώνα
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Φορητή εικόνα. Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος. 15ος αι. Διαστάσεις: Ύψος 107 εκ., πλάτος 69,5 εκ., πάχος 2 εκ. Ο Άγιος εικονίζεται σε χρυσό κάμπο από τη μέση και πάνω να στέφεται αριστερά στα τρία τέταρτα. Κρατά στα δύο στιβαρά χέρια του μεγάλο ανοιχτό βιβλίο που στις λευκές σελίδες του είναι γραμμένη με κεφαλαία χρυσά γράμματα η αρχή του ευαγγελίου του: "ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΗΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΚΑΙ ΘΕΟΣ ΗΝ Ο ΛΟΓΟΣ. ΟΥΤΟΣ ΗΝ ΕΝ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟΝ. ΠΑΝΤΑ ΔΙ'ΑΥΤΟΥ". (Ιω. 1, 1-3). Φορά λουλακί χιτώνα και μπλε πράσινο ιμάτιο, που πέφτει με ιδιαίτερη φροντίδα στους ώμους του δίνοντας όγκο και παρουσία στον άγιο. Οι πτυχώσεις του ιματίου του λίγες, δοσμένες με μαστορική απλότητα και έντονα φωτισμένες στις άκρες τους, τονίζουν τον όγκο και τη στάση του σώματός του. Το πρόσωπο με τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά που δίνει η παραδοσιακή εικονογραφία στον άγιο δουλεύτηκε με περισσή επιμέλεια. Η καστανή φωτεινή σάρκα απλώνεται και σκεπάζει σχεδόν το σκιερό προπλασμό. Τα φώτα που δίνονται με αραιές λευκές παράλληλες γραμμές σε δύο τόνους δημιουργούν έντονη πλαστικότητα και απλώνονται στο μέτωπο, στα ατίθασα φρύδια, κάτω από τις σκιές των ματιών, ψηλά στα μάγουλα, στην κορυφή της μύτης, στα γένια και στο μουστάκι. Η γενειάδα που περιβάλλει το πρόσωπο είναι πλούσια και δασιά, ενώ τα μαλλιά, λιγοστά και φυτρωμένα στα πλάγια, αφήνουν γυμνή την κορυφή της κεφαλής. Τα χέρια μεγάλα, δουλεύτηκαν με μαστοριά. Το περίγραμμα στα μακριά λεπτά δάχτυλα είναι άψογο και ελαστικό και η σάρκα έχει τους ζεστούς τόνους του προπλασμού και των σαρκωμάτων. Οι αρθρώσεις και οι όγκοι στα χέρια χαρακτηρίζονται με τα ίδια φώτα που έχουν απλωθεί στο πρόσωπο. Το βλέμμα του αγίου είναι προσηλωμένο και στοχαστικό. Στοχάζεται τα βαθιά μυστήρια της υψηλής Θεολογίας στην οποία εντρύφησε. Το έργο, μνημειακό θα λέγαμε, είναι δοσμένο με θεία έμπνευση. Εκτελέστηκε από ζωγράφο προικισμένο με ισχυρή καλλιτεχνική προσωπικότητα, που δούλεψε με μεγάλη επιδεξιότητα και υψηλή πνευματικότητα. Όλα τα στοιχεία του, το ήθος της μορφής και η τεχνική της εκτέλεσης μιλούν για καλλιτεχνική δημιουργία γνήσιας Παλαιολόγειας τέχνης, αφού μάλιστα ισχυροί είναι οι δεσμοί του έργου με την τεχνική των τοιχογραφιών της Παντάνασσας του Μιστρά. Τοποθετείται χρονικά στο β´ τέταρτο του 15ου αιώνα. Προέλευση: Ιερ. Ναός Αγ. Θεράποντα Μυτιλήνης.